9/18/2011

Mahinungdanon Nga Pahimangno

.

Aron sa pagpaniguro, akong binisaya-on akong mensahe aron dili dali nga masabtan sa mga langyaw.

Dili pa lang dugay, sa usa ka website nga akong nabisita, nagbasa kog mga balita bahin sa atong nasod. Sa mao nga website pwede pod ang mga readers maka kumentaryo. Ug diha'y usa sa ilang mga hisgutanan nga na-intresado ko mao nga misulay ko sa pagkumento. Apil sa ila nga pamaagi kung duna'y gusto nga mokumento mao ang pagpangayo sa email address sa gusto nga mokumento. Abi ba nako ug email address lang ang pangayoon nila, apil man pod diay ang password sa email address, mao nga nagpanagana na ko. Apan lagi tungod sa akong pagka intresado sa mao nga topic, ug tungod pod sa repotasyon sa mao nga website, mao nga nangarisgar ko ug hatag sa akong email address ug password aron nga maka kumentaryo ko sa usa sa mga init nga hisgutanan sa mao nga website. Apan pagka taod-taod sa pagkahuman na sa akong kumentaryo, diha na ko'y gikatingad-an sa akong email account nga makapaduda. Dili lang nako hisgutan ang detalye bahin sa akong gikatingad-an kay aron dili dali makabantay ang kung kinsa man galing ang responsable niini.

Kini nga nahitabo sa akong email account, usa kini ka dako nga leksyon para kanako (ug sa uban pa nga mga tig-gamitan sa Internet). Dili gayod diay angay nga basta-basta lang kita mosalig sa mga website maski na kung sikat o establisado na ang ilang pangalan.

Kung pananglit dunay mga importante nga inpormasyon ang imong email account, kinahanglan gayud nga magbinantayon ka sa seguridad niini. Posible kaayo nga magamit sa mga tao nga dunay dautan ug tuyo ang inpormasyon sa imong email account kung kini ilang mahibaw-an.

Tungod niini nga nahitabo sa akong email account, akong e-delete ang akong email address nga nakumpromeso. Daghang maamong nga uban pa nga mga account nako sa Internet nga konektado sa mao nga email account, mao nga dako ang kahasol ug kabudlay sa pagpahiluna sa uban nga mga account nga apektado sa pag-delete sa akong email account. Apan kinahanglan ug importante nga kini akong pagabuhaton.

Usbon ko ang pahimangno: Kung duna'y mga website (o kung unsa pang uban nga pamaagi sa interaksyon sa internet) nga mangayo sa inyong email address uban sa inyong password, unya dili ka 100% nga sinati o kabisado sa mao nga interaksyon, impportante nga magbaton mo ug dakong pagpanagana.

Kung bahin sa pag-amping sa atong kaugalingon nga seguridad sulod sa internet, adunay panultihon nga nagkanayon: "Maayo pa'y sa kanunay mabudlayon kang magbantay nunka nga sa kaulahian pa nga tuman kana lang nga magamahay."